Bài viết này hướng dẫn phụ huynh và giáo viên cách dạy trẻ kỹ năng giao tiếp bằng mắt – một kỹ năng quan trọng giúp trẻ cải thiện khả năng tương tác xã hội, tập trung và thể hiện sự quan tâm trong giao tiếp hàng ngày.
Mục tiêu của bài dạy
Phát triển kỹ năng giao tiếp bằng mắt: Trẻ có thể đáp lại bằng ánh mắt khi được gọi tên hoặc hướng dẫn.
Tăng khả năng tập trung và đáp ứng: Duy trì giao tiếp bằng mắt trong khoảng thời gian dài hơn qua từng bước luyện tập.
Khuyến khích trẻ tương tác tự nhiên hơn: Giảm dần sự hỗ trợ để trẻ tự thực hiện giao tiếp bằng mắt.
Hướng Dẫn Thực Hành Dạy Trẻ
Chuẩn Bị
Giáo cụ: Các vật dụng dễ thu hút trẻ như đồ ăn nhỏ, đồ chơi mềm hoặc đồ vật có thể sờ nắm.
Điều kiện: Ngồi trên ghế ngang tầm mắt với trẻ để tăng sự tập trung.
Các Bước Thực Hành
1. Đáp lại khi gọi tên
Ngồi ngang với trẻ, gọi tên trẻ và cầm một vật (đồ ăn hoặc đồ chơi nhỏ) ngang tầm mắt của bạn.
Khi trẻ nhìn vào mắt bạn trong 1 giây, thưởng ngay vật đó cho trẻ.
Lặp lại và quan sát xem trẻ có tự giao tiếp bằng mắt mà không cần nhắc nhở.
2. Kéo dài thời gian giao tiếp trong 5 giây
Lặp lại bước 1 nhưng yêu cầu trẻ giữ ánh mắt trong 5 giây trước khi nhận thưởng.
Động viên và khen ngợi khi trẻ thực hiện thành công.
3. Giao tiếp trong khi chơi
Đặt một món đồ chơi trước mặt trẻ. Ngồi ngang tầm mắt với trẻ, gọi tên và nhắc trẻ nhìn bạn.
Giảm dần sự hỗ trợ qua từng lần dạy để trẻ tự giao tiếp bằng mắt tự nhiên hơn.
4. Tăng khoảng cách
Lặp lại bước 3, nhưng thay vì ngồi gần, hãy ngồi hoặc đứng cách trẻ khoảng 3 bước chân.
Gọi tên trẻ, nhắc trẻ nhìn bạn, và thưởng khi trẻ đáp lại đúng.
Dần dần tăng khoảng cách giữa bạn và trẻ khi trẻ quen dần với kỹ năng.
5. Đáp lại khẩu lệnh “Hãy nhìn vào cô”
Ngồi ngang tầm mắt với trẻ, nói rõ ràng: “Hãy nhìn vào cô”.
Dùng vật hỗ trợ hoặc nhẹ nhàng nâng cằm trẻ để hướng ánh mắt trẻ về bạn.
Gợi Ý Cách Dạy
Sử dụng đồ vật thu hút: Đưa đồ vật ngang tầm mắt để kích thích trẻ nhìn.
Hỗ trợ nhẹ nhàng: Có thể nâng cằm trẻ nếu cần nhưng giảm dần các gợi ý qua mỗi lần dạy.
Tăng thời gian và khoảng cách từ từ: Mỗi lần dạy, tăng thêm 2 giây thời gian giao tiếp hoặc thêm một bước chân khoảng cách.
Gợi Ý Bổ Trợ
Đảm bảo trẻ thực sự nhìn vào mắt bạn: Nếu trẻ chỉ nhìn đồ vật, nhẹ nhàng điều chỉnh hướng mắt trẻ.
Kiên nhẫn và động viên tích cực: Dành thời gian để trẻ làm quen, không ép buộc hay tạo áp lực.
Theo dõi tiến độ: Sử dụng bảng đánh giá để theo dõi mức độ tiếp thu của trẻ, dựa vào:
(1) Trẻ thực hiện đúng mà không cần nhắc.
(2) Trẻ thực hiện đúng nhưng cần hỗ trợ.
(3) Trẻ không thực hiện dù đã được hỗ trợ.
Gợi Ý Bổ Trợ
Hãy lặp lại bài tập nhiều lần trong ngày ở các tình huống khác nhau để trẻ dần thành thạo.
Kết hợp giao tiếp bằng mắt trong các hoạt động thường ngày như ăn uống, chơi đùa để tăng cường phản xạ tự nhiên.
Nếu trẻ gặp khó khăn trong thời gian dài, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia để được hỗ trợ thêm.